Travel-Architects

RWANDA, de parel van centraal Afrika is eindelijk in ons reisaanbod geraakt !

Het is een relatief klein land (26.338 km²) en daarmee iets kleiner dan België. Er leven naar schatting 13 miljoen inwoners. Het is een republiek met momenteel als staatshoofd president Paul Kagame (sedert 2000). Men spreekt er Kinyarwanda, Frans en Engels.

Aan het einde van de 19e eeuw werd het Koninkrijk Rwanda geannexeerd door Duitsland. Het werd een onderdeel van de Duitse kolonie Duits-Oost-Afrika. De Duitsers waren echter maar een kleine westerse speler in dit gebied in Afrika. Na de Eerste Wereldoorlog werden er winnaars en verliezers aangeduid in het Verdrag van Versailles en Duitsland verloor héél wat gebied dat het toen bezette in Afrika. Door de Volkenbond kreeg België in 1924 een bestuursmandaat (vanuit Belgisch Congo) over de buurlanden Rwanda & Urundi.

De Belgen gebruikten sedert hun “overname” de al aanwezige machtsstructuur, die bestond uit een regerende Tutsiklasse, met een bevolking die vooral bestond uit Hutu’s en verdedigden deze structuur, berustend op de rassentheorieën dat de Tutsi's superieur zouden zijn aan Hutu's. In 1931, twee jaar voordat de Joden in Duitsland werden gedwongen zich als zodanig kenbaar te maken, werd in Rwanda al verplicht gesteld om op de identiteitskaart te vermelden tot welke volksgroep men behoorde: Tutsi, Hutu of de inheemse Twa (Afrikaanse Pygmeeën).

Het gebied werd na de oprichting van de Verenigde Naties in 1946 een trustgebied. Dit betekende officieel dat België het gebied klaar zouden maken voor onafhankelijkheid, iets we ze in Brussel niet direct zagen gebeuren.

Deels als gevolg van de strubbelingen in buurland Belgisch Congo (welke uiteindelijk zouden leiden tot onafhankelijkheid van Congo in 1960) brak in Rwanda in januari 1960 de zogenaamde 'Hutu-revolutie' uit. De meerderheid van de Hutu's kwamen tegen de Tutsi's in opstand, hetgeen uitliep op een bloedbad.

Na de onafhankelijkheid van Congo in 1960 werden ook in Ruanda-Urundi versnelde voorbereidingen gemaakt, waarna het gebied op 1 juli 1962 onafhankelijk werd als de staten Rwanda en Burundi.

Maar de aanhoudende etnische conflicten bereikten in 1972 en 1973 een hoogtepunt. Minister van Defensie, Generaal-majoor Juvénal Habyarimana, een Hutu, pleegde op 5 juli 1973 een staatsgreep en bracht de regering Kayibanda ten val. De Parmehutu werd ontbonden. Tot augustus 1973 werd Habyarimana president van het Comité voor Vrede en Nationale Eenheid. Eind 1973 werd Habyarimana tot president van Rwanda gekozen. Hij stelde een regering samen waarin ook een Tutsi was opgenomen. Dus we hadden eigenlijk een totaal omgekeerd beeld als in begin de jaren ’60.

In 1978 werd Habyarimana door het volk wederom tot president gekozen (hij was de enige presidentskandidaat). Onder Habyarimana was er sprake van een betrekkelijke rust tussen de etnische groepen (Hutu, Tutsi en Twa) maar hij weigerde echter om de Tutsi-vluchtelingen, die begin jaren zestig naar Oeganda en Burundi waren gevlucht, toestemming te geven naar Rwanda terug te keren. Dat leidde tot kritiek in de westerse wereld.

In oktober 1990 vielen Tutsi-milities (gesteund door Oeganda) onder de naam Front Patriotique Rwandais (FPR) Rwanda binnen. Het waren veelal kinderen van de Tutsi's die in de jaren zestig Rwanda waren ontvlucht. Maar met duidelijke hulp van Zaïrese, Belgische en Franse troepen bleef de regering in het zadel en konden de FPR-milities worden verdreven. Toen besloot President Habyarimana onder allerlei druk van buitenaf in 1991 toch gesprekken te gaan voeren met het FPR ten einde tot een vredesregeling te komen. Hij voerde ook toen een meer democratische grondwet in en nam meer Tutsi's op in de regering. In 1992 werd het meerpartijenstelsel ingevoerd.

En dan kwam het échte drama : Massamoord (genocide) en ook 10 Belgische militairen werden vermoord. Op 6 april 1994 werd het vliegtuig van de Rwandese president Habyarimana neergeschoten en kwam de in januari 1994 herkozen president om het leven. Het Hutu-radiostation Radio Télévision Libre des Mille Collines (RTLM), de zogenaamde Hutu Power Radio, riep de Hutu's op tot haat tegen de Tutsi's en de gematigde Hutu's. Vanaf diezelfde woensdag 6 april 1994, rond negen uur 's avonds, begonnen er vreselijke slachtpartijen. Hutu's vermoordden gematigde Hutu's en vooral Tutsi’s evenals de Twa bevolking. De slecht uitgeruste VN-macht UNAMIR kon weinig meer doen dan humanitaire hulp verlenen. De Belgische paracommando's verzekerden de ontsnapping van Uwilingiyimana maar werden bij deze actie zelf omsingeld. Op bevel van hogerhand moesten ze hun wapens afgeven om zo over hun vrijlating te kunnen onderhandelen. Ze werden weggevoerd & na hun aankomst in het militaire kamp in Kigali werden ze doodgeslagen met de kolf van een geweer. Daags nadien, 8 april 1994 kregen alle eenheden te horen dat tien Belgische militairen waren gesneuveld. Tussen 9 en 19 april werden alle aanwezige Belgen geëvacueerd (operatie Silver Back) gevolgd door de volledige terugtrekking van alle nog aanwezige paracommando's (operatie Blue Safari).

Balans van het aantal doden in die periode (1994) is nog steeds onduidelijk :

Men schat de eerste dagen misschien minimaal 500.000 doden, maar grote delen van de bevolking, zowel Hutu's en Tutsi's sloegen op de vlucht en kwamen in overvolle vluchtelingenkampen in het toenmalige Zaïre (nu Democratische Republiek Congo) en andere Afrikaanse landen terecht. Velen kwamen in die kampen om ten gevolge van uitputting, watergebrek, cholera en andere ziektes. Mogelijks is de totale dodentol in de buurt van 1 miljoen.

Het FPR begon met een tegenoffensief en nam veel provincies in en veroverde in juli 1994 de hoofdstad Kigali. President Sindikubwabo werd afgezet en vervangen door de Hutu Pasteur Bizimungu. Generaal Paul Kagame (FPR), een Tutsi, werd minister-president.

De misdaden begaan tijdens de genocide werden later berecht door het Rwandatribunaal in de Tanzaniaanse stad Arusha. Het tribunaal werd, op grond van Resolutie 955 Veiligheidsraad Verenigde Naties, op 8 november 1994 opgericht door de Veiligheidsraad van de VN en gevestigd te Arusha (Tanzania). Het hield zich tot december 2015 bezig met de vervolging van internationale misdaden gepleegd in Rwanda gedurende het kalenderjaar 1994

Eind 1996 leek de situatie weer 'onder controle'. President Bizimungu en het parlement keurden een wet goed waarin werd voorzien in de berechting van 80.000 misdadigers. Hoewel de situatie enigszins stabiel was, was men constant op de hoede voor het opnieuw oplaaien van etnisch geweld.

In 2000 werd generaal Paul Kagame (Tutsi), de werkelijke machthebber en minister, tot president gekozen. Hij is tot op heden telkens herkozen (vaak met grote meerderheid van de stemmen).

Er zijn in Rwanda diverse herdenkingsmonumenten opgericht die ons herinneren aan de genocide van 1994.

Het Kigali Genocide Memorial herdenkt de Rwandese genocide van 1994. De stoffelijke overschotten van meer dan 250.000 mensen zijn daar begraven. Er is een bezoekerscentrum voor studenten en anderen die de gebeurtenissen die hebben geleid tot de genocide die in 1994 in Rwanda plaatsvond, willen begrijpen.

De UNESCO heeft uiterst recent (2023) vier plaatsen erkend als Werelderfgoed ter herdenking van de genocide. Twee ervan waren slagveldlocaties : Een katholieke kerk gebouwd in de heuvel van Nyamata in 1980, een technische school gebouwd in de heuvel van Murambi in 1990. Een 3de is een verzetsplaats nabij Bisesero in de Western Province (daar staat sedert 1998 al een herdenkingsmonument) en tenslotte het bestaande Kigali Genocide Memorial op de Gisozi heuvel in Kigali.

De schoonheid van Rwanda :

Rwanda, beter bekend als Land of a Thousand Hills (= Mille Collines). De ontelbare groene heuvels zijn kenmerkend voor het bijna sprookjesachtige landschap. Indrukwekkende vulkanen, rivieren, meren, watervallen en een reeks aan imposante bergen staat Rwanda garant voor fantastisch mooie panoramische vergezichten.

Hier is een overzicht van enkele van de mooiste natuurparken in Rwanda, inclusief wat je er kunt zien:

1. Volcanoes National Park:

   • Hoogtepunten: Dit park is beroemd om zijn berggorilla’s , de "silverbacks". Het is een van de weinige plaatsen ter wereld waar je deze indrukwekkende dieren in het wild kunt zien.
   • Activiteiten: Gorilla trekking, wandelen, en verkenning van de vulkanen (zoals Mount Karisimbi en Mount Bisoke).

2. Akagera National Park:

   • Hoogtepunten: Dit park biedt een unieke savanne-ervaring en is rijk aan wild, waaronder olifanten, neushoorns, leeuwen, en verschillende antilopen. De Big 5 spotten is er dus mogelijk (neushoorn, olifant, leeuw, buffel en luipaard).
   • Activiteiten: Safaritochten, boottochten op het Akagera-meer en vogelen (het park herbergt meer dan 500 vogelsoorten).

3. Nyungwe Forest National Park:

   • Hoogtepunten: Dit is een van de oudste bergbossen in Afrika en staat bekend om zijn overvloedige vogels en primaten, waaronder chimpansees en colobus-apen.
   • Activiteiten: Chimpansees trekking, natuurwandelingen en de beroemde canopy walk over de boomtoppen.

4. Lake Kivu:

   • Hoogtepunten: Hoewel het niet een nationaal park is, is het meer omringd door prachtige heuvels en biedt het tal van activiteiten zoals zwemmen, kajakken en relaxen op het strand.
   • Activiteiten: Boottochten, visactiviteiten en verkenningen van omliggende dorpjes.

5. Gishwati-Mukura National Park:

   • Hoogtepunten: Dit park combineert twee bosgebieden en heeft een rijke biodiversiteit, met onder andere wilde chimpansees en diverse vogelsoorten.
   • Activiteiten: Wandelen, vogelen en het leren over herbebossingsprojecten.

Rwanda biedt een unieke combinatie van bergachtige landschappen, weelderige bossen en levendige savannes, wat het een uitstekende bestemming maakt voor natuurliefhebbers en avonturiers. Het land zet zich in voor ecotoerisme en voor het behoud van zijn rijke biodiversiteit.